Tuy là kiến thức cơ bản nhưng các ký hiệu âm nhạc lại vô cùng quan trọng trong quá trình học nhạc cụ, hỗ trợ các bạn trong quá trình tự luyện tập một bài mới dễ dàng và chính xác. Trong bài viết này, WINGS PRODUCTION sẽ cùng bạn tìm hiểu các ký hiệu trong âm nhạc cơ bản thường gặp nhất.
Âm nhạc là gì? Ý nghĩa của âm nhạc trong cuộc sống
Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật mà ở đó người ta dùng chất giọng, âm thanh để diễn đạt những cung bậc cảm xúc, các khía cạnh cuộc sống của con người. Âm nhạc được chia ra thành hai thể loại chính là thanh nhạc và khí nhạc:
- Thanh nhạc: Là thứ âm nhạc dựa trên lời bài hát để diễn tả, thể hiện ý tưởng về cảm xúc và tâm tư tình cảm.
- Khí nhạc: Thứ âm nhạc cảm nhận dựa trên các âm thanh thuần túy của những loại nhạc cụ. Chính vì không có lời nên loại âm nhạc này khá trừu tượng, tạo ra nhiều cảm xúc và sự liên tưởng khác nhau cho khán giả.
Hiện nay âm nhạc như một nguồn giải trí không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Đặc biệt, âm thanh mà chúng ta nghe được từ khi ở trong bụng mẹ cho tới khi lớn lên sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình hình thành và phát triển của con người.
Trong âm nhạc thường sử dụng ký hiệu âm nhạc để diễn đạt. Ký hiệu và toàn bộ các dấu hiệu cũng như chữ viết để ghi lại âm thanh với từng đặc tính riêng của chúng. Học môn ký âm chính là học cách ghi lại âm thanh bằng những ký hiệu trên trang giấy.
Có rất nhiều ký hiệu âm nhạc cũng như khóa nhạc được quy định sẵn để bạn có thể ghi lại cao độ, cường độ và trường độ cho một bản nhạc. Đôi khi người ta cũng có thể dịch các loại khóa âm nhạc sang một loại khóa khác và ngược lại.
Bạn muốn hiểu sâu hơn về thanh nhạc tìm hiểu ngày: Tại đây
Ý nghĩa của các ký hiệu âm nhạc
Âm nhạc là một phần của cuộc sống, nó đã tồn tại hàng nghìn năm qua cùng với sự phát triển của con người. Những ký hiệu âm nhạc mà chúng ta sử dụng hằng ngày đã xuất hiện sau khi âm nhạc có mặt trên đời.
Ký hiệu âm nhạc là một cách để bạn có thể ghi lại âm thanh thông qua một ngôn ngữ nhất định. Từ những ký hiệu cơ bản về cao độ, trường độ và nhịp điệu cho tới những ký hiệu phức tạp hơn về biểu cảm, âm sắc và thậm chí là hiệu ứng đặc biệt.
Loại ngôn ngữ riêng của âm nhạc này giúp cho người chơi nhạc đọc hiểu được những cung bậc cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm thông qua tác phẩm của mình. Các ký hiệu âm nhạc cơ bản là một cơ sở quan trọng trong quá trình học nhạc cụ của bạn, giúp bạn tự luyện tập những bài hát mới chính xác và dễ dàng hơn bao giờ hết.
Bạn chưa định nghĩa được âm nhạc, cùng Wings tìm hiểu: âm nhạc là gì ngay nhé!
Những ký hiệu âm nhạc cơ bản
Dưới đây là những ký hiệu âm nhạc cơ bản thường gặp nhất, hãy theo dõi để bắt đầu học nhạc một cách thành thục nhất nhé.
Tên nốt nhạc
Tên nốt nhạc là ký hiệu âm nhạc dùng để ghi lại độ cao thấp của âm thanh. Người ta dùng 7 âm theo thứ tự từ thấp đến cao bao gồm: Đô – Rê – Mi – Pha – Sol – La – Si. Các nốt nhạc này được viết tắt như sau:
- C = Đô
- D = Rê
- E = Mi
- F = Fa
- G = Sol
- A = La
- B = Si
Không nhạc – Stave/Staff
Khuông nhạc là ký hiệu âm nhạc chỉ cái nền đặt tất cả các nốt nhạc, ký hiệu khác nhau lên trên đó. Khuông nhạc là một hệ thống gồm có 5 dòng kẻ và 4 khe nằm song song với nhau, cách đều theo phương nằm ngang tương ứng với các cao độ của nốt nhạc.
Khuông nhạc giúp cho mọi người có thể nhận ra cao độ của âm thanh được ghi ở trên đó. Sẽ có những nốt nhạc cao hoặc là thấp hơn đến độ không thể ghi trên khuông nhạc thì người ta sẽ bổ sung một số dòng kẻ phụ và khe phụ để để những nốt nhạc cần thiết xuất hiện. Các cao độ này khi chỉ được xác định trên một khuông nhạc khi xuất hiện Cleff – các khóa nhạc.
Ký hiệu âm nhạc dòng kẻ phụ – Ledger Line
Như đã nói ở trên, dòng kẻ phụ là ký hiệu trong âm nhạc có tác dụng để viết những nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc chính. Khi nhìn vào một bản nhạc, mọi người có thể thấy vị trí của các dòng kẻ phụ sẽ được nằm bên trên hoặc bên dưới khuông nhạc. Vị trí này tùy thuộc vào cao độ của nốt nhạc mà chúng ta muốn thêm vào trong bản nhạc.
Vạch nhịp – Bar Line
Công dụng chính của ký hiệu âm nhạc vạch nhịp – Bar Line chính là chia bản nhạc thành nhiều ô mà mỗi ô trong đó được gọi là ô nhịp (Bar/Measure). Việc mỗi ô nhịp chứa bao nhiêu phách thì chúng ta sẽ dựa vào chỉ số nhịp (Time Signature).
Tham khảo các cách tìm một bài hát bạn yêu thích thông qua: cách tìm bài hát qua giai điệu
Khóa nhạc – Treble Clef
Ký hiệu âm nhạc khóa nhạc là một hình vẽ được đặt ở đầu mỗi khuông nhạc. Tác dụng của chúng là giúp chúng ta nhận ra tên các nốt nhạc nằm trên khuông nhạc đó. Có rất nhiều loại khóa khác nhau nhưng thường được sử dụng và được mọi người biết đến nhiều nhất chính là khóa Sol.
Khóa Sol
Như vừa giới thiệu, đây là loại khóa nhạc thường gặp nhất so với tất cả các loại khóa nhạc còn lại. Chúng được sử dụng cho giọng hát và những phần âm nhạc có âm khu cao.
Khóa Đô
Người ta sử dụng khóa Đô để viết dành cho những loại nhạc cụ như Viola, Cello, Trombone và một số loại nhạc cụ có âm khu trung. Nhưng ngày nay người ta ít dùng khóa Đô mà thay vào đó là một số loại khóa phổ biến hơn như khóa Sol hay khóa Fa.
Khóa Fa
Khóa Fa là loại khóa có dòng kẻ nằm giữa hai dấu chấm chính là nốt Fa để có thể xác định tên của khóa Fa. Ký hiệu âm nhạc này dùng để viết cho những nốt có cao độ thấp, trầm và thường xuyên xuất hiện một cặp cùng với khóa Sol.
Dấu thăng – Sharp
Dấu thăng là ký hiệu âm nhạc có tác dụng tăng cao độ của những nốt nhạc đứng trước nó lên thêm 1 cung.
Dấu giáng – Flat
Ngược lại với tác dụng của dấu thăng, dấu giáng sẽ làm giảm cao độ của những nốt nhạc đứng trước nó xuống 1 cung.
Dấu bình – Natural
Ký hiệu âm nhạc dấu bình có tác dụng hủy bỏ công dụng của dấu thăng hoặc dấu giáng mà bạn vừa thấy ở trước đó.
Dấu thăng kép – Double Sharp
Dấu thăng kép có tác dụng làm tăng cao độ của nốt nhạc đứng trước nó lên 2 lần cung tương đương với 1 cung.
Dấu giáng kép – Double Flat
Dấu giáng kép có tác dụng làm giảm cao độ của nốt nhạc đứng trước nó lên 2 lần cung tương đương với 1 cung.
Staccato
Staccato là ký hiệu âm nhạc được viết thành dấu chấm ở trên đầu của mỗi nốt nhạc. Khi nhìn thấy ký hiệu này thì bạn bắt buộc phải hát nốt đố một cách nảy hơn. Điều này có nghĩa là rút gọn trường độ của nốt đó để hát gọn lại nhưng không làm thay đổi tốc độ của bài hát.
Bạn muốn tư mình thu cho chính mình hay bạn bè dễ dàng thôi hay tham khảo: tổng hợp các app thu âm giọng hát hay ngay nhé!
Dấu chấm đôi – Dotted Note
Dấu chấm đôi là một ký hiệu âm nhạc được đặt kế bên nốt nhạc, khác với ký hiệu chấm trên đầu nốt nhạc của Staccato. Khi nhìn thấy dấu chấm ở vị trí này thì bạn cần phải kéo dài thêm trường độ của một nốt tương đương với một nửa giá trị của những nốt ở phía trước đó.
Tổng kết
Trên đây là tất cả các thông tin liên quan tới các ký hiệu âm nhạc cơ bản mà chúng ta thường gặp nhất trong quá trình học nhạc cụ, nhạc lý. Mong rằng các bạn có thể nắm rõ để thuận tiện cho những hoạt động sau này. Truy cập website của WINGS PRODUCTION để cập nhật những thông tin âm nhạc mới nhất cũng như sử dụng các dịch vụ âm nhạc (thu âm, phòng studio,…) vô cùng chuyên nghiệp nhé!
Hoặc :
