Các ký hiệu âm nhạc rất quan trọng đối với một người học nhạc, từ ca hát tới chơi nhạc cụ bởi mỗi ký hiệu có một tác dụng rõ ràng riêng ảnh hưởng trực tiếp tới cao độ, độ chính xác của các nhạc phẩm. Hiểu được các ký hiệu âm nhạc cơ bản cũng đã giúp các bạn có thể tiếp cận với âm nhạc bài bản hơn.
Các ký hiệu âm nhạc và tác dụng
Âm nhạc là ngôn ngữ diệu kỳ giúp mọi người ở mọi quốc gia, mọi độ tuổi xích gần nhau hơn. Những người chơi nhạc cũng dùng một bộ ký hiệu chung để có thể cùng nhau giao tiếp bằng loại ngôn ngữ cảm xúc này. Những ký hiệu như một ngôn ngữ riêng của âm nhạc giúp người chơi đọc hiểu được cung bậc cảm xúc và thông điệp truyền tải của tác giả. Nhiều bạn khi nhìn một bản nhạc lý sẽ hết sức bối rối bởi các ký tự. Tuy nhiên, đừng lo chúng tôi ở đây để giúp âm nhạc của các bạn trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Dưới đây là ký hiệu âm nhạc cơ bản:
Tên nốt nhạc
Để ký hiệu các bậc (âm) trong âm nhạc, người ta dùng nốt nhạc. Tên nốt nhạc dùng để ghi lại cao độ của âm thanh. Trong âm nhạc, người ta dùng 7 âm thứ tự từ thấp đến cao như sau: Đô – Rê – Mi – Fa – Sol – La – Si, viết tắt theo thứ tự lần lượt là C – D – E – F – G – A – B.
Nốt nhạc là một hình bầu dục đặc hoặc rỗng có đuôi hoặc không có đuôi. Hình bầu dục đặc hoặc rỗng giúp xác định trường độ của âm thanh. Đuôi của nốt nhạc là một vạch thẳng đứng bám vào mép phải của hình bầu dục nếu nốt nhạc có đuôi quay lên, bám vào mép trái hình bầu dục nếu nốt nhạc có đuổi quay xuống. Nếu nhạc ở dòng 3 có thể viết đuôi quay lên hoặc quay xuống. Nhưng từ dòng kẻ thứ 3 trở lên thì các nốt nhạc sẽ có đuôi quay xuống và ngược lại, từ dòng 3 trở xuống thì có đuôi quay lên.
xem thêm: Thanh nhạc là gì? Hiểu về thanh nhạc trong 1 phút
Khuông nhạc
Khuông nhạc là hệ thống gồm 5 dòng kẻ và 4 khe song song. Khuông nhạc dùng để đặt các nốt nhạc và các ký hiệu khác. Khuông nhạc giúp nhận ra cao độ của âm thanh được ghi trên đó, tương ứng với các cao độ của nốt nhạc. Bạn sẽ thấy đôi lúc ngoài 5 dòng kẻ và 4 khe chính của khuông nhạc thì sẽ xuất hiện các dòng kẻ phụ và khe phụ (độ dài ngắn hơn dòng kẻ chính, đủ để ghi nốt nhạc và xuất hiện khi cần thiết). Cũng phải lưu ý rằng, các cao độ này chỉ được xác định trên một khuông nhạc khi xuất hiện khóa nhạc
Khóa nhạc
Khóa nhạc là một hình vẽ được đặt đầu khuông nhạc. Tác dụng của nó giúp chúng ta nhận ra tên nốt nhạc xuất hiện trong khuông nhạc. Có nhiều loại khóa nhạc nhưng được sử dụng nhiều nhất là khóa Sol
- Khóa Sol: đây là khóa nhạc thường xuất hiện nhất so với các khóa nhạc khác và còn được sử dụng cho giọng hát và những âm nhạc có âm khu cao
- Khóa Đô: đây là khóa nhạc dùng để viết cho các loại nhạc cụ như viola, Cello, Trombone và các loại nhạc cụ có âm khu trung. Tuy nhiên khóa Đô đang dần được thay bằng các khóa nhạc phổ biến hơn như khóa Sol hay khóa Fa
- Khóa Fa: là khóa có dòng kẻ nằm giữa hai dấu chấm chính là nốt Fa để xác định tên của khóa Fa. Khóa Fa dùng để viêt cho những nốt thấp, trầm và thường xuất hiện một cặp với khóa Sol
- Dấu thăng: đây là ký hiệu thể hiện việc tăng cao độ của nốt nhạc đứng trước nó lên ½ cung
- Dấu giáng: ngược lạ với dấu thăng thì dấu giáng có tác dụng giảm độ cao của nốt nhạc đứng trước nó ½ cung
- Dấu bình: Dấu bình có tác dụng hủy bỏ chức năng của dấu thăng hoặc dấu giáng
- Dấu thăng kép: dấu thăng kép có tác dụng tăng cao độ của nốt nhạc lên 2 lần ½ cung – tương đương với 1 cung
- Dấu bình kép: có tác dụng giảm cao độ của nốt nhạc xuống 2 lần – tương đương với 1 cung
- Staccato: dấu hiệu nhận diện của ký hiệu này là có dấu chấm trên đầu nốt nhạc. Nếu thấy ký hiệu này, bạn phải hát nốt đó nảy hơn, hay nói cách khác là rút gọn trường độ của nốt đó lại, hát gọn hơn nhưng không thay đổi tốc độ bài hát.
- Dấu chấm đôi: Dấu chấm đôi là ký hiệu nằm kế bên nốt nhạc, không giống như staccato. Khi thấy ký hiệu này, tác dụng cũng ngược lại staccato đó là hát dài hơi, kéo dài thêm trường độ của nốt tương đương với một nửa giá trị của nốt đứng trước đó
- Dấu mắt ngỗng: Khi nhìn thấy ký hiệu này hãy ngân dàì tùy thích nốt nhạc
- Dấu hoa mỹ: ký hiệu này mang ý nghĩa trường độ ngắn, chỉ hát lướt qua và tập trung chủ yếu ở nốt đi chung với nó.
Bạn muốn hiểu về ký hiệu trong âm nhạc cùng Wings tìm hiểu ngay: Tổng hợp các ký hiệu âm nhạc cơ bản nhất
Dòng kẻ phụ
Như đã đề cập ở phần khuông nhạc, dòng kẻ phụ có tác dụng chính là để viết những nốt nhạc nằm ngoài khuông nhạc. Vị trí của các dòng kẻ phụ có thể được đặt bên trên hoặc bên dưới khuông nhạc, tùy vào cao độ nốt nhạc chúng ta thêm vào.
Vạch nhịp
Vạch nhịp giúp chia bản nhạc thành các ô được gọi là ô nhịp. Một ô nhịp chứa bao nhiêu phách thì chúng ta dựa vào số chỉ nhịp.
Xem thêm: Tìm hiểu về Beat và cách làm Beat Nhạc hay Chất lượng Cao
Ký hiệu dấu lặp lại
-
Ký hiệu dấu lặp lại Dấu nhắc lại: là một ký hiệu nằm trong bản nhạc cho ta biết giữa 2 dấu nhắc lại sẽ được trình diễn 2 lần
- Dấu hồi/dấu hoàn: ký hiệu này dùng để nhắc lại từ ô nhịp nào thì đặt ký hiệu ngay vạch nhịp của ô đó. Khi trình bày đến ô nhịp có dấu hoàn thứ 2 phải quay về ô nhịp có dấu hoàn thứ nhất để lặp lại bài hát lần nữa
- Dấu Coda: nếu có xuất hiện dấu coda trong một bài nhạc thì bạn sẽ thấy nó xuất hiện 2 lần. Ký hiệu này chỉ có tác dụng ở lần trình bày thứ hai. Khi trình bày lần 2 gặp đoạn nhạc giữa 2 dấu coda thì không chơi. Chúng ta nhảy sang đoạn nhạc sau dấu coda thứ 2 để trình diễn tiếp tục.
Tổng kết
Trên đây là những tổng hợp các ký hiệu âm nhạc và tác dung Chúng ta vừa điểm qua các ký hiệu âm nhạc và tác dụng của chúng. Bạn sẽ cảm thấy có chút khó khăn để ghi nhớ các ký hiệu âm nhạc và tác dung này , tuy nhiên hãy để https://wings.com.vn/ dịch vụ thu âm thuộc top 03 phòng thu tốt nhất tại TP.HCM đươc nhiều ca, nghệ sĩ tin tưởng là một địa chỉ uy tín giúp bạn luyện tập nhận diện, luyện thanh, thu âm bài hát của mình. Bạn có thể tham gia khóa học thanh nhạc tại Wings Production qua: Lớp học thanh nhạc tại Wings, Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số bài quảng cáo, thu âm bài hát các tông giọng đọc hay của Wings Production trước đó qua: https://wings.com.vn/phong-thu-am-chuyen-nghiep-chat-luong-hang-dau-tphcm/ Hoặc qua:
